Η αυτοπαγίδευση του Ασφαλιστικού

..... Η αποστασιοποίηση από το μείζον πρόβλημα της Κ.Α. και η περιπτωσιολογική και αποσπασματική ρύθμιση των θεμάτων της περισσότερα προβλήματα δημιουργεί παρά λύνει. Γιατί η Κοινωνική ασφάλιση είναι ένας περίπλοκος και πολύπλοκος θεσμός που απαιτεί μακροοικονομική προσέγγιση και μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση. Οι μεμονωμένες και περιστασιακές ρυθμίσεις αποτελούν «εμβαλωματικές» λύσεις χωρίς πνοή και όραμα που δεν επιλύουν αλλά δημιουργούν προβλήματα..... Τα συσσωρευμένα προβλήματα και οι οικονομικές πιέσεις που δέχονται τα ασφαλιστικά συστήματα γενικά στον ευρωπαϊκό χώρο και στη χώρα μας είναι γνωστά, έχουν συζητηθεί κατ’ επανάληψη, έχουν διερευνηθεί και αποτυπωθεί σε μια σειρά από επιτροπές, από ειδικούς εμπειρογνώμονες, αναλογιστικούς οίκους του εξωτερικού και γραφεία ημεδαπά, από συνδικαλιστικούς φορείς, ομοσπονδίες και κρατικές υπηρεσίες σε τέτοια έκταση και συχνότητα, που η αναγγελία κάθε νέου και μακρόπνοου εγχειρήματος για νέες μελέτες και παραπομπή σε Διεθνή Όργανα να κινδυνεύει, παρά τις καλλίτερες των προθέσεων, να θεωρηθεί ως «υποκριτικό» . Η σημασία και η σπουδαιότητα επίσης του ασφαλιστικού συστήματος ως κοινωνικού και ταυτόχρονα οικονομικού θεσμού, πάνω στον οποίο ακουμπάει το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού (υπό διαφορετικές μορφές, σύνταξη- υγεία-επιδόματα ανεργίας-μητρότητας κλπ) είναι επίσης μη αμφισβητήσιμα και θα ήταν σπατάλη χρόνου το να ασχοληθεί κανείς σήμερα με το να καταδείξει και να αποδείξει τη σημασία του θεσμού των Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Παρά την σπουδαιότητα όμως των θεμάτων αυτών οι ιθύνοντες αποφεύγουν να σκεφτούν τι θα γίνει όταν φτάσει η «ώρα μηδέν» για το ασφαλιστικό και όταν οι «επιταγές» του ασφαλιστικού συστήματος θα είναι ακάλυπτες (ήδη τα οικονομικά προβλήματα των σημαντικότερων ασφαλιστικών οργανισμών οξύνονται ημέρα με την ημέρα και έντονα ταμειακά προβλήματα θα εμφανιστούν με το νέο έτος στον ΟΑΕΕ(ΤΕΒΕ-ΤΣΑ-ΤΑΕ) –ΤΕΑΥΓΣΟ- ΤΑΜΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ-ΤΑΜΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ κ.α.) Αποφεύγουν συστηματικά να αγγίξουν το θέμα αυτό και επιχειρούν κάθε φορά να μεταθέσουν χρονικά το πρόβλημα στην επόμενη « κυβερνητική χρήση». Και έτσι μεγεθύνεται το πρόβλημα και όταν υπό την πίεση έκτακτων αναγκών ληφθούν μέτρα, τα μέτρα αυτά θα είναι ιδιαίτερα σκληρά για τον απλό καθημερινό άνθρωπο Η λήψη των αναγκαίων μέτρων απαιτεί σοβαρή προσπάθεια από μέρους του επισπεύδοντος. Απαιτεί προγραμματισμό, σχεδιασμό, οργάνωση, ειλικρινή πρόθεση, και ενδιαφέρον για τον απλό άνθρωπο. Ειλικρινείς προθέσεις και «γνήσιο» ενδιαφέρον για τον άνθρωπο αποτελούν τη νομιμοποιητική βάση για την λήψη επώδυνων μέτρων και την ανάληψη πολιτικού risko. Επώδυνων μέτρων που αποφεύγουν όλοι να πάρουν γιατί υπολογίζουν το πολιτικό κόστος και τον αριθμό των χαμένων ψήφων. Η γοητεία όμως που ασκεί ο αριθμός των χαμένων ψήφων αγνοεί ότι το κόστος της πολιτικής αδράνειας είναι μεγαλύτερο από το πολιτικό κόστος της δράσης και τις μεγάλες ευθύνες της Κυβέρνησης για το λαό . Η αποστασιοποίηση από το μείζον πρόβλημα της Κ.Α. και η περιπτωσιολογική και αποσπασματική ρύθμιση θεμάτων της, όπως ο ν.3518/06,ο ι διατάξεις του ν. 3556/07 για τα Διοικητικά Συμβούλια, οι παρέμβαση για τις επενδύσεις των ασφαλιστικών ταμείων κλπ, περισσότερα προβλήματα δημιουργούν παρά λύνουν. Γιατί η Κοινωνική ασφάλιση είναι ένας περίπλοκος και πολύπλοκος θεσμός που απαιτεί μακροοικονομική προσέγγιση και μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση. Οι μεμονωμένες και περιστασιακές ρυθμίσεις αποτελούν «εμβαλωματικές» λύσεις χωρίς πνοή και όραμα που δεν επιλύουν αλλά δημιουργούν προβλήματα. Γιατί η ασφάλιση όπως σήμερα έχει διαμορφωθεί με την πολυπλοκότητά της και την νομοθετική της πολυδιάσπαση είναι σαν τη Λερναία Ύδρα. Στη θέση του ενός προβλήματος που επιδιώκεται η επίλυσή του γεννώνται δύο νέα. Οι μεμονωμένες και αποσπασματικές λύσεις δεν επιλύουν προβλήματα. Δημιουργούν, διαιωνίζουν και ανακυκλώνουν τα προβλήματα. Απόδειξη η αναγκαιότητα επαναρρύθμισης των ίδιων θεμάτων (σύνθεση Διοικητικών Συμβουλίων, τρόπος διορισμού μελών και προέδρων, τρόπος επένδυσης και αξιοποίησης περιουσίας των ασφαλιστικών Οργανισμών, ασφάλιση στον ΟΓΑ ή ΤΕΒΕ κάτω των δύο χιλιάδων κατοίκων, οι διευκολύνσεις εξόφλησης των καθυστερούμενων εισφορών, τα πρόστιμα, η ασφάλιση των γιατρών του ΙΚΑ, η ασφάλιση των εργατών γης του πρωτογενούς τομέα στον ΟΓΑ κ.α) Η μεμονωμένη δε και συντεχνιακή αντίληψη ρύθμισης των θεμάτων αποτελούν απόκλιση από γενικές αρχές και ενιαίες ρυθμίσεις, νοθεύουν το χαρακτήρα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης ως γενικού και ενιαίου, δημοσίου δικαίου, δημιουργούν ρήγματα στην αρχή της αλληλεγγύης και κοινωνικής δικαιοσύνης και θέτουν τις βάσεις προσφυγής στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, με συνέπεια το χαρακτηρισμό του ως επαγγελματικού συστήματος και την άρση των εγγυήσεων του δημοσίου. Ενώ μεταθέτουν τα οικονομικά βάρη για τις επόμενες γενεές και αποτελούν τη χαρακτηριστική περίπτωση «βαμπίρ και κανίβαλοι» που με χιτσκοκική διάθεση περιγράφει ό Μ. Ανδρουλάκης στο ομώνυμο βιβλίο του. Το ασφαλιστικό αυτοπαγιδεύεται έτσι στις ρυθμίσεις αυτές και ναι μεν σε αρκετές των περιπτώσεων οι μεμονωμένες λύσεις μπορεί να κρίνονται ή να προβάλλονται ως αναγκαίες, με το τρόπο αυτόν όμως απομακρύνεται και διασπάται η συνολική και ενιαία αντιμετώπιση των προβλημάτων και η μακροοικονομική προσέγγιση του θεσμού ενώ το ασφαλιστικό αυτοπαγιδεύεται στις ίδιες του τις ρυθμίσεις και τορπιλίζονται οι προσπάθειες ειλικρινούς και αντικειμενικού δημόσιου διαλόγου για την επίλυση του.

¹Οι σκέψεις που καταγράφονται αποτελούν προσωπικές απόψεις και δεν δεσμεύουν κανένα