Το παραβατικό σχέδιο της κυβέρνησης της Ν.Δ για την καταλήστευση των ασφαλιστικών ταμείων

Για να αξιολογηθούν πλήρως όλες οι πλευρές του σκανδάλου των ασφαλιστικών ταμείων απαιτείται γνώση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, που άλλωστε λειτούργησε χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα ως το Μάρτιο του 2004,     1. Οι βασικές αρχές του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίουΤα ασφαλιστικά ταμεία έχουν δύο επιλογές για την αξιοποίηση των αποθεματικών τους. Η πρώτη επιλογή αφορά την κατάθεση, τουλάχιστον του 77% των αποθεματικών τους στο κοινό κεφάλαιο της Τράπεζας της Ελλάδος και σε σταθερά ομόλογα του δημοσίου. Η δεύτερη επιλογή αφορά την αξιοποίηση ποσοστού, έως 23% των αποθεματικών τους, σε αγορά εισηγμένων μετοχών του Χ.Α.Α και ακινήτων. Η αξιοποίηση, τουλάχιστον του 77% σε καταθέσεις σταθερών και εγγυημένων αποδόσεων και έως του 23% σε επενδύσεις ακινήτων και μετοχών μεταβλητών αξιών, υποδηλώνει ολοκάθαρα τη επιλογή της πολιτείας και των κοινωνικών εταίρων για τον τρόπο αξιοποίησης των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων. Τέσσερα μερίδια σε σταθερές και εγγυημένες αποδόσεις, ένα μερίδιο σε επενδύσεις ελεγχομένου ρίσκου. 2. Οι δικλίδες ασφαλείας, εφαρμογής του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου. Την ευθύνη υλοποίησης αυτών των επενδυτικών κανόνων οφείλουν να εποπτεύουν και να εγγυώνται, μέσω του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, - τα Δ.Σ. των Ταμείων όπου, οι κυβερνητικοί επίτροποι πιστοποιούν τη νομιμότητα των αποφάσεών τους. - οι εποπτεύουσες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων - η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου και Εποπτείας της Τραπέζης της Ελλάδος και φυσικά η Κυβέρνηση μέσω των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. 3. Η αποτίμηση, εφαρμογής του πλαισίου αξιοποίησης των αποθεματικών έως το 2004. Αυτό ακριβώς το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο, δίχως σοβαρά λειτουργικά διαδικαστικά και διαχειριστικά προβλήματα δοκιμάστηκε, κυρίως από το 1993 έως το 2004 και οδήγησε σ' ένα ιδιαίτερα ικανοποιητικό αποτέλεσμα, με άνοδο των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, από τα 193εκατ. € το 1993, σε 6 δις€ το 2004. 4. Τι έγινε όμως από το 2004 και μετά Όπως σήμερα συνάγεται αβίαστα, η Κυβέρνηση της Ν.Δ., έβαλε “στο μάτι” τα 6 δις€ των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων. Για να βάλει όμως “χέρι”, τα 6 δις€, η Κυβέρνηση, βρίσκει εμπόδια στο ισχύον έως το έτος 2004, νομοθετικό πλαίσιο. Στο δίλημμα, ανατροπή του θεσμικού πλαισίου ή φαλκίδευση του,(παρανομία) επιλέγεται η φαλκίδευση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και το έργο ξεκινά. Πράξη πρώτη, η ουσιαστική κατάργηση του εποπτικού ρόλου των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων και ειδικότερα της Διεύθυνσης Επενδύσεων. Πράξη δεύτερη, η αδρανοποίηση του ισχυρού και ιδιαίτερα επιτυχούς ρόλου της Ειδικής Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου της Τράπεζας της Ελλάδας, με το τέχνασμα του μη ορισμού εκπροσώπων από τα Υπουργεία Οικονομικών και Απασχόλησης. Πράξη τρίτη, για να “βάλει χέρι” η Kυβέρνηση στο μεγάλο τμήμα των αποθεματικών (77%) που πρέπει να επενδύονται στο κοινό κεφάλαιο της Τράπεζας της Ελλάδος και σε σταθερά ομόλογα του δημοσίου, εφευβρίσκει ο κ. Αλογοσκούφης τα δομημένα και υψηλού ρίσκου ομόλογα του δημοσίου, μεθοδεύοντας, την αξιοποίηση του όρου “εγγυημένα ομόλογα” για να ξεγελάσει τα απλά μέλη των Δ.Σ. των Ταμείων και να τα οδηγήσει στην περιπέτεια της εξαγοράς τους. Το έργο ξεκινά, ο Υπουργός Απασχόλησης με την 16652/4-7-2006 απόφαση του μεταφέρει στον Ειδικό Γραμματέα, Ευγένιο Παπαδόπουλο την αρμοδιότητα για “τη μελέτη, τον συντονισμό, τον προγραμματισμό και την επιμέλεια εφαρμογής μέτρων που αφορούν την κτήση, διάθεση, αξιοποίηση ή εκποίηση της ακίνητης περιουσίας και των κεφαλαίων των οργανισμών που εποπτεύονται από το Υπουργείο Απασχόλησης”. Ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών εκδίδει το νέα δομημένα ομόλογα υψηλού ρίσκου. Το έργο όμως της καταλήστευσης των αποθεματικών, αρχίζει με πράξεις που παραβιάζουν κατάφορα τους νόμους 2676/99, 2992/02 και 3232/04. Στις οργανωμένες συσκέψεις, την πρώτη Τρίτη κάθε μήνα, ο Ευγένιος Παπαδόπουλος, καθοδηγεί τους γαλάζιους προέδρους να σπάνε τα σταθερά ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, προκειμένου να αγοράσουν τα δομημένα υψηλού ρίσκου. Ο κ. Τσιτουρίδης ταυτόχρονα, αξιοποιώντας και τη μη λειτουργία της Ειδικής Επιτροπής της Τράπεζας της Ελλάδος δεν δίνει εντολή όπως θα όφειλε στους Κυβερνητικούς Επιτρόπους των Ταμείων να ασκήσουν βέτο νομιμότητας. Έτσι η παγίδευση, και ο αποπροσανατολισμός των Δ.Σ. των Ταμείων, που σήμερα επιχειρούν να τους φορτώσουν όλες τις ευθύνες έχει επιτευχθεί. Το μεγάλο κόλπο μπαίνει σε εφαρμογή και το 80% των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων γίνεται βορά καταλήστευσης της γαλάζιας παρέας. Το σχέδιο κυνικό και ολοκάθαρο, φτηνό χρήμα από τα αποθεματικά των Ταμείων και μίζες δισεκατομμυρίων στους επιτήδιους. 5. Τι υποστηρίζει σήμερα η Κυβέρνηση Μιλά για ελλιπές θεσμικό πλαίσιο, αυτό όμως δεν ισχύει αφού το υφιστάμενο νομικό και κανονιστικό πλαίσιο δεν θα επέτρεπε όλα όσα συνέβησαν με τις επενδυτικές επιλογές των ταμείων αν, δεν είχε παραβιαστεί μέσω της αδρανοποίησης της Επιτροπής Ελέγχου και Εποπτείας της Τράπεζας της Ελλάδος και της Υπουργικής απόφασης του κ. Τσιτουρίδη, που κατέστησε τον Ευγένιο Παπαδόπουλο, παράτυπα, εγγυητή των επενδυτικών επιλογών των ασφαλιστικών ταμείων. 6. Κρίσιμη συμπερασματική επισήμανση Όλες οι πράξεις αγοράς των δομημένων ψευτοομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου και των Τραπεζών, με κεφάλαια που αντλήθηκαν από το σπάσιμο των ομόλογων σταθερής απόδοσης δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν, αν δεν υπήρχε οργανωμένο κυβερνητικό σχέδιο καταλήστευσης των αποθεματικών των Ταμείων. Αυτή είναι η αλήθεια, η μόνη αλήθεια. 7. Τα μεγάλα γιατί Γιατί η Κυβέρνηση, αν είχε εντοπίσει προβλήματα στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο αξιοποίησης των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, δεν εισηγήθηκε τρία χρόνια τώρα την όποια βελτίωση ή αλλαγή του, προς τους κοινωνικούς εταίρους που αποτελούν άλλωστε τους μοναδικούς χρηματοδότες, των επικουρικών ταμείων και τους βασικούς χρηματοδότες των ταμείων κύριας σύνταξης; Γιατί, η Κυβέρνηση αδρανοποίησε την Επιτροπή Ελέγχου και Εποπτείας της Τράπεζας της Ελλάδος μέσα από το τέχνασμα του μη ορισμού κυβερνητικών εκπροσώπων; Γιατί, η Κυβέρνηση επέτρεψε και κυρίως γιατί οδήγησε την υποκατάσταση των ομολόγων σταθερής απόδοσης με τα δομημένα, ανατρέποντας τη νομοθετικά κατοχυρωμένη σχέση, τέσσερα μερίδια των αποθεματικών των ταμείων σε εγγυημένες αποδόσεις, ένα μερίδιο των αποθεματικών σε επενδύσεις ελεγχόμενου ρίσκου; Γιατί, δεν υπεβλήθει σχετικό ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο των Κράτους, προκειμένου αυτό να γνωματεύσει, αν η αγορά των δομημένων ομολόγων από το τμήμα των αποθεματικών, του 77%, που θα έπρεπε να οδηγείται στο κοινό κεφάλαιο της Τραπέζης της Ελλάδος και σε σταθερά ομόλογα, είναι επιτρεπτή και νόμιμη; Γιατί, εκδόθηκαν τα δομημένα ομόλογα υψηλού ρίσκου; Γιατί, ο κ. Τσιτουρίδης δεν έδωσε εντολή, όπως άλλωστε όφειλε, στους κυβερνητικούς επιτρόπους να ασκήσουν βέτο νομιμότητας όταν υπήρξαν εισηγήσεις, στα Δ.Σ. των ταμείων για το σπάσιμο των ομόλογων σταθερής απόδοσης και αγοράς των δομημένων υψηλού ρίσκου; 8. Η κρίση του χρηματιστηρίου και τα αποθεματικά των ταμείων. Αναμφίβολα η κρίση του χρηματιστηρίου επιρέασε, μεσοπρόθεσμα, αρνητικά τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων. Απώλειες όμως σήμερα δεν υπάρχουν δεδομένου ότι, στο μετοχολόγιο των ταμείων, λόγω ακριβώς του υφισταμένου θεσμικού πλαισίου βρίσκονται μετοχές υψηλού κύρους που οι περισσότερες απ' αυτές κινούνται σήμερα σε υψηλότερες τιμές ακόμα και από την πλέον ευνοϊκή περίοδο που υπήρξε ποτέ στο Χ.Α.Α. Οι Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ ποτέ, από τι 1993 έως τον Μάρτιο του 2004, δεν μεθόδευσαν παραβατικές συμπεριφορές καταδολίευσης του υφισταμένου θεσμικού πλαισίου για την αξιοποίηση των αποθεματικών των Ταμείων. Επί των ημερών των Κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ - και υπάρχουν αποδείξεις γι' αυτό, - τα όποια διαχειριστικά προβλήματα ερμηνείας και ενσωμάτωσης των νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων στις διαδικασίες αξιοποίησης των αποθεματικών των ταμείων, λύνονταν με υπεύθυνες νομοθετικές προσαρμογές και ανοιχτό διάλογο με την Τράπεζα της Ελλάδος, τους κοινωνικούς εταίρους, και τις διοικήσεις των ταμείων. Για παράδειγμα όταν διαπιστώθηκε ένα πολύ μικρό πρόβλημα ερμηνείας σε σχέση με την ισχύ των αγρομετόχων υπεβλήθει σχετικό ερώτημα, αμέσως στην Τράπεζα της Ελλάδος και στο Υπουργείο Οικονομίας προκειμένου να διασφαλιστούν πλήρως τα Ταμεία. 9. Το πραγματικό πρόβλημα των ασφαλιστικών ταμείων σε σχέση με τα αποθεματικά τους. Το εγχείρημα της καταλίστευσης των αποθεματικών ταμείων, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου ευτυχώς ανεκόπει. Τα χρήματα βέβαια που χάθηκαν είναι σημαντικά, ιδιαίτερα για κάποια ασφαλιστικά ταμεία όπως το ΤΕΑΔΥ, που αγόρασαν σε μεγάλα ποσά δομημένα ομόλογα υψηλού ρίσκου. Γι' αυτό η πρόταση των Συνδικάτων για αντικατάσταση των δομημένων ομολόγων με σταθερά ομόλογα του ελληνικού δημοσίου είναι στην ορθή κατεύθυνση. Η Κυβέρνηση μέχρι της εκλογές πρέπει να επιστρέψει στα ταμεία, τα χρήματα που χάθηκαν. Ωστόσο το θεσμικό πλαίσιο αξιοποίησης των αποθεματικών, όπως τουλάχιστον αυτό ίσχυε επί ΠΑΣΟΚ είναι ορθό και στη σωστή κατεύθυνση. Άλλωστε η θεαματική άνοδος της περιουσίας των ταμείων, από το 1993 έως το 2004, επιβεβαιώνει αυτόν τον ισχυρισμό. Αναμφίβολα βελτιώσεις και διαρκείς προσαρμογές πρέπει πάντα να εξετάζονται σε συνεργασία όμως με τους κοινωνικούς εταίρους. Πρέπει όμως σήμερα να γίνει κατανοητό ότι η ΝΔ ως Κυβέρνηση θυμήθηκε αυτό το θέμα αφού πρώτα ξέσπασε το σκάνδαλο των ταμείων. Ο σκοπός ολοφάνερος, μιλά σήμερα για προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου, μ' ένα και μοναδικό στόχο, απλά θέλει να συσκοτίσει τις αυταπόδεικτες ευθύνες της για ότι αποκαλύφθηκε. Θα ήταν όμως ολέθριο λάθος, το σκάνδαλο της Κυβέρνησης, να οδηγήσει στην συναγωγή συμπερασμάτων ότι τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων να μην επενδύονται με την αξιοποίηση όλων των σύγχρονων μεθόδων. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση. 10. Γιατί έγιναν όλα αυτά Οι στόχοι ευδιάκριτοι. Πρώτος στόχος, να αντληθούν κεφάλαια από το μεγάλο αποθεματικό των ταμείων που αντιστοιχούσε στο τμήμα των αποθεματικών (77%) που δεσμευτικά πρέπει να οδηγείται στο κοινό κεφάλαιο της Τράπεζας της Ελλάδος και σε σταθερά ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, προκειμένου να φορτωθεί στις πλάτες των εργαζομένων και των συνταξιούχων κλοπή των αποθεματικών και ασφαλιστικών τους ταμείων για να καλυφθούν οι δημοσιονομικές ανάγκες με φθηνό χρήμα από τα αποθεματικά των ταμείων, όπως συνέβαινε έως έως το 1982. Δεύτερος στόχος, με το δρομολόγιο που ακολουθούν τα ομόλογα αυτά, καθορίζονται σταθμοί, με υψηλές μεσιτικές προμήθειες, που εύλογα δημιουργούν τη βεβαιότητα για την δημιουργία πολιτικού χρήματος. 11. Πέντε κρίσιμα ερωτηματικά και πέντε εύλογες απαντήσεις Ερώτημα 1ο: Γιατί αδρανοποιείτε η ειδική επιτροπή εποπτείας της Τράπεζας της Ελλάδος; Προφανώς, γιατί αν λειτουργούσε δεν θα ενέκρινε την αγορά των δομημένων ομολόγων. Ερώτημα 2ο: Γιατί συγκροτείται Ειδική Γραμματεία στο Υπουργείο Απασχόλησης; Προφανώς γιατί, ο ειδικός Γραμματέας κος Ευγένιος Παπαδόπουλος και οι 12 μετακλητοί συνεργάτες του, ανέλαβαν την ευθύνοι προώθησης ή μάλλον επιβολής, τις αγοράς των δομημένων ομολόγων από τα ασφαλιστικά ταμεία. Μια τέτοια πράξη ποτέ δεν θα την ενέκρινε η Διεύθυνση Επενδύσεων της ΓΓΚΑ. Ερώτημα3ο: Γνώριζε ο κος Τσιτουρίδης την ύπαρξη των δομημένων ομολόγων και κυρίως την αγορά τους από τα ασφαλιστικά ταμεία; Προφανώς, ο κος Τσιτουρίδης σίγουρα γνώριζε γιατί οι ημερήσιες διατάξεις των ΔΣ των ταμείων γνωστοποιούνται εγκαίρως προς τον ίδιο και προς τον κο Ευγένιο Παπαδόπουλο. Ερώτημα 4ο: Τι θα μπορούσε να πράξει ο κος Τσιτουρίδης ως εποπτεύον Υπουργός. Προφανώς, ο κος Τσιτουρίδης ως θεματοφύλακας της νομιμότητας θα έπρεπε να δώσει εντολή στους Κυβερνητικούς Επιτρόπους που υπάρχουν στα ΔΣ των ταμείων να ασκήσουν βέτο νομιμότητας γιατί η αγορά αυτών των δομημένων ομολόγων ως προϊόντα ρίσκου, ήταν μη νόμιμη, αφού έγινε από το τμήμα των αποθεματικών των ταμείων που θα έπρεπε δεσμευτικά να επενδύεται στο κοινό κεφάλαιο της Τράπεζας της Ελλάδος ή σε ομόλογα του Δημοσίου εγγυημένης απόδοσης μεγαλύτερης ή ίσης με τα επιτόκια της Τράπεζας της Ελλάδος. Ερώτημα 5ο: Έχουν ευθύνη τα ΔΣ των ταμείων για την πράξη αγοράς των δομημένων ομολόγων του δημοσίου. Προφανώς, η κύρια ευθύνη εντοπίζεται στους Προέδρους των ΔΣ και στον εποπτεύοντα Υπουργό, αφού η σύμφωνη γνώμη των Κυβερνητικών Επιτροπών, είναι ουσιαστικά έκφραση σύμφωνης γνώμης του ίδιου του Υπουργού. Υπ' αυτήν την έννοια είναι προκλητικό να αναζητούνται ευθύνες από τα μέλη των ΔΣ των ταμείων, που ουσιαστικά εξαπατήθηκαν, όταν ο πολιτικά υπεύθυνος Υπουργός, που σχεδίασε μεθόδευσε και επέβαλε την αγορά, είναι ακριβώς αυτός που επιχειρεί να μεταθέσει τις ευθύνες σ' αυτούς που δεν ανέτρεψαν τη δική του μεθόδευση.

πρώην Υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Αθήνα 31.5.2007